Werk aan de winkel!

Nu er door de gemeente nagedacht wordt over een visie-ontwikkeling op de gebieden van het sociale domein, mede naar aanleiding van overschrijdingen op de begroting van de jeugdhulp, willen wij ook een bijdrage leveren aan de visieontwikkeling. Het gaat om de uitvoering van de Participatiewet, Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), Jeugdwet (GGZ jeugd) en Wet Publieke Gezondheid.

Een aantal maanden geleden heeft GroenLinks het ontbreken van robuuste inwoners participatie in de uitvoering van de vier wetten in het sociale domein al aan de orde gesteld. De wetgever gaat uit van inwonersparticipatie door middel van een participatieraad die in staat is tot dialoog en gevraagd en/of ongevraagd advies. Voor zover bekend ontbreekt de gebruikers- en inwonersparticipatie ook bij de ontwikkeling van een visie op het sociaal domein en de beoogde uitvoering.

Al sinds jaar en dag bepleit GroenLinks een samenhangende ketenbenadering in het sociale domein. Dat wil zeggen in samenhang bevorderen van gezond leven en voorkomen van gezondheids en financiële problemen en zo vroeg mogelijk steun en hulp beiden om erger te voorkomen. De overheid krijgt nu ook oog voor deze logische gang van zaken, maar dan toch vooral om kosten te besparen en in de praktijk zien we daardoor een aantal dingen misgaan.

Families die gebruik moeten maken van de voedselbank zijn niet te benijden. De meesten zitten in de schuldsanering en hebben 50 euro besteedbaar inkomen in de week. Voor kinderen in deze gezinnen is specifiek beleid nodig vanuit bijzondere bijstand. GroenLinks wil dit onderdeel graag overplaatsen naar de Stichting Leergeld, want dan gaat het niet langer om het toetsen van regels maar om de inhoud van de bijstand. In veel gemeenten zijn daar goede ervaringen mee.

Verder wil GroenLinks aan mensen in de bijstand meer instrumenten bieden om weer maatschappelijk te kunnen functioneren. Dat kan op verschillende manieren. Het is mogelijk om een gewaarmerkt ervaringscertificaat te verlenen op basis van functiebeschrijvingen door de branches. Dat betekent erkenning van verworven competenties. Dit biedt mogelijkheden op de arbeidsmarkt maar ook de mogelijkheid om op maat op te leiden en toe te leiden naar een specifieke functie. Ook hier zijn goede ervaringen mee zoals bijvoorbeeld omscholen van arbeidsongeschikte verpleegkundigen naar apothekersassistent.

Al eerder pleitte GroenLinks voor een proef met basisinkomen. Op het Landelijk congres op 16 februari staat dit ook weer op de agenda! Ook daar zijn zoals bekend goede ervaringen mee omdat de betrokkenen nu zonder verantwoordingsplichten kunnen uitzoeken wat zij maatschappelijk willen betekenen.

Verder zijn er steeds meer mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen, waaronder verslaving. Maar ook vereenzaamde ouderen en vluchtelingen, allemaal op bijstandsniveau en vaak zonder perspectief en het zonodige steuntje in de rug.

Een andere knelpunt vormt de bureaucratie die soms teveel tijd kost: 3 weken wachten op een toezegging voor een onmiddellijk nodige rolstoel. En dan zijn er ook nog noden die nergens “onder vallen” zoals dat netjes heet. Daarvoor wil GroenLinks graag deelnemen aan de Stichting Urgente Noden Twente die binnen 24 uur kan handelen.

Daarnaast zijn er ook nog een aantal andere knelpunten : Wat doet de gemeente actief met het Inclusie Handvest: het bevorderen van de participatie van mensen met een handicap?

En om maar meteen door te schakelen naar de Jeugdwet: GroenLinks wil graag dat daadwerkelijk uitvoering gegeven wordt aan het Verdrag van de Rechten van het Kind. Als het om de uitvoering van de jeugdwet gaat dient de betrokken jeugd daar zelf intensief bij betrokken te zijn en te participeren. En in het verlengde daarvan kan een oudervereniging ook goede diensten bewijzen.

In het visiedokument wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die zichzelf kunnen redden met hun eigen sociale netwerk, anderen kunnen rekenen op eerste lijns hulp en vrijwilligerswerk en dan de groep die echt specialistische hulp nodig heeft.

Uit recente onderzoekingen van het Trimbos Instituut blijkt dat die laatste groep kind van de rekening dreigt te worden zoals bijvoorbeeld te snelle plaatsing in een pleeggezin terwijl meer intensieve hulp is geboden.

Als ambulante hulp de voorkeur verdient dan moet die zorg wel beschikken over voldoende middelen en competent personeel.

Behalve toeleiding naar goede specialistische hulp is Investeren in de kwaliteit van nulde en eerste lijns voorzieningen dus ook aan de orde. Mogelijk maken van participatie van de betrokkenen zelf in elk traject is een voorwaarde vooraf. En communicatie vanuit de uitvoerder gemeente met alle doelgroepen een vereiste.

Een aantal dorpsgemeenschappen in Nederland heeft een bewonerscoöperatie opgericht om het zo lang mogelijk thuis wonen letterlijk samen te verzekeren. De ervaringen ermee zijn positief. Ook een idee voor de Hof?

Om concrete sociale stappen te kunnen maken gaat GroenLinks binnenkort een bijeenkomst organiseren voor ieder die ervaringen wil delen en/of wil samenwerken aan concrete verbeteringen in de uitvoering van bijstand, jeugdzorg en WMO.

Steven Radstake en Bert Eggink. Leden steunfractie GroenLinks Hof van Twente